Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Rafael Grossi, cảnh báo rằng việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ngành công nghiệp hạt nhân của Nga sẽ chỉ “làm tổn thương” Liên minh châu Âu (EU).
Trong cuộc phỏng vấn với tờ báo Der Standard của Áo hôm 3.6, ông Grossi nhấn mạnh sự phụ thuộc đáng kể của EU vào uranium và nhiên liệu hạt nhân của Nga, đồng thời lưu ý rằng một số quốc gia trong khối phụ thuộc tới 40% vào nguồn cung của Nga.
Ông Grossi cảnh báo, không giống như than và khí đốt, không có cách nào nhanh chóng để thoát khỏi nhiên liệu hạt nhân của Nga và việc cắt đứt quá sớm sẽ gây tổn hại cho thị trường năng lượng toàn cầu.
Ông Grossi lưu ý: “Các nước phương Tây đang tiến hành nhiều biện pháp để chấm dứt sự phụ thuộc này, nhưng điều đó không thể thực hiện được trong một sớm một chiều. Người châu Âu biết rằng, nền kinh tế của họ không thể hoạt động nếu không có năng lượng hạt nhân”.
Bình luận của ông Grossi được đưa ra khi EU đặt mục tiêu áp dụng gói trừng phạt Nga thứ 14 trước tháng 7. Khối này đang xem xét áp thuế đối với hàng nhập khẩu trị giá lên tới 42 tỉ euro (46 tỉ USD) từ Nga, bao gồm cả nhiên liệu hạt nhân.
Đầu năm nay, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự đoán sản lượng điện hạt nhân toàn cầu sẽ đạt mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2025, khi ngày càng có nhiều quốc gia chuyển sang sử dụng công nghệ này như một phần trong kế hoạch giảm phát thải.
Vương quốc Anh, Thụy Điển và Thụy Sĩ nằm trong số các quốc gia đang trên đà tăng cường sản xuất điện hạt nhân trong nước. Các nước này đang kéo dài thời gian hoạt động của các nhà máy hiện có và xây dựng các nhà máy mới nhằm tăng cường an ninh năng lượng khi nhu cầu điện tăng cao.
EU chưa trừng phạt lĩnh vực hạt nhân của Nga, bao gồm cả Tập đoàn năng lượng hạt nhân Rosatom, bất chấp yêu cầu liên tục từ Ukraina cũng như các thành viên EU như Lithuania và Ba Lan – những nước chỉ trích Mátxcơva mạnh mẽ nhất. Động thái này đã bị một số quốc gia EU ngăn chặn, bao gồm cả Hungary, vốn phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân của Nga.
Doanh số bán nhiên liệu và công nghệ hạt nhân của Nga tăng vọt vào năm 2022 khi nhập khẩu của các nước EU tăng lên mức cao nhất trong 3 năm. Theo Rosatom, các thành viên NATO bao gồm Bulgaria, Cộng hòa Czech, Hungary và Slovakia đều tiếp tục mua nhiên liệu lò phản ứng từ Nga.
Tính đến năm 2022, Nga là nước xuất khẩu uranium được làm giàu lớn nhất trên thị trường toàn cầu, chiếm khoảng 35% doanh số bán hàng trên toàn thế giới, với giá trị xuất khẩu ước tính là 2 tỉ USD.
