Khi đến chợ nổi Cái Răng, chúng tôi ghi nhận số lượng ghe của thương hồ chỉ có chừng hơn 100 ghe, còn lại là ghe nhỏ của khách du lịch với số lượng nhiều hơn.
Anh Tỵ, lái tàu, cho biết không rõ vì lý do gì mà lượng khách tham quan chợ nổi hè năm nay giảm nhiều so với mọi năm.
Theo anh Tỵ, vào thời “hoàng kim”, nhiều năm chợ nổi Cái Răng quy tụ khoảng 600 ghe. Thời điểm đó, du khách dễ bắt gặp cảnh thương hồ từ hai ghe đang đậu sát nhau để chuyền nông sản (dưa hấu, khóm…) từ ghe này qua ghe khác.
Cảnh này hầu như không còn xuất hiện. Lái tàu cặp vào một ghe khóm đang có cảnh thương hồ ném chuyền quả khóm cho khách trên chiếc xuồng nhỏ, khi được hỏi số khóm này sẽ được chuyển đi đâu bán, người đàn ông trên xuồng nhỏ cho biết ông là người chở thuê cho các tiểu thương từ các chợ trên bờ như chợ Tân An hay Xuân Khánh (cách chợ nổi khoảng 3-4km).
Theo lời lái tàu, nếu thấy chiếc xuồng mua nông sản lớn một chút, đó là xuồng của các chợ trên bờ. Còn chiếc xuồng nhỏ hơn đang cặp vào ghe mua nông sản, đó là xuồng của tiểu thương mua sỉ nông sản để chở vào bán cho người dân ở các kênh, rạch của thành phố. Chỉ một chiếc xuồng lớn mang chữ “VL”, anh cho biết chiếc này từ Vĩnh Long để mua hàng rồi chở về bán.
Anh Tỵ giải thích: do đường sá giờ quá thuận lợi, xe tải có thể vào tận các vườn để mua, vì vậy số lượng ghe ít đi. Các ghe không còn mua bán với nhau để chở về các tỉnh như xưa nữa mà ở đây chỉ còn cảnh xuồng nhỏ đến lấy nông sản để chở về các chợ trên bờ, hoặc thương lái nhỏ mua sỉ rồi chở vào bán dạo ở các kênh, rạch. Đó là lý do chợ này ngày càng ít thương hồ và số lượng ghe giảm đi.
Sự “khác xưa” của chợ nổi còn thể hiện ở chỗ bây giờ dịch vụ làm du lịch đã nhiều hơn, không còn “thuần túy” ghe với ghe của thương hồ giao dịch, mua bán với nhau. Điều này rất dễ nhận ra khi dọc theo chợ nổi là rất nhiều tàu neo đậu để bán đồ ăn sáng và rất nhiều bè được hình thành để bán quà lưu niệm.
Ghé một tàu nhỏ màu hồng ăn sáng, chúng tôi được anh Q. – chủ ghe Q.L. – cho biết gia đình anh có tiệm bán trên bờ gần đó và anh bán bằng cách neo đậu ghe trên chợ nổi được vài năm nay. Lúc đầu chỉ có ghe của anh sơn màu hồng để du khách chú ý, sau này thấy làm ăn được, nhiều ghe khác cũng được sơn y chang.
Theo anh Q., trước đây khi chưa có bờ kè, du khách đến nhiều hơn do thấy một chợ nổi gần gũi, tự nhiên, còn giờ đã xuất hiện bờ kè, trông thoáng hơn nhưng khách lại không còn thích thú. Vì vậy anh cho rằng lượng khách năm nay đã giảm khoảng 30% so với những năm trước.
Số lượng những người làm dịch vụ như anh Q. ngày một nhiều. Gần đây tại chợ nổi cũng có ghe không buôn bán sỉ nông sản mà treo hai hàng khóm hoặc trái cây khác, đây là những ghe cho du khách lên để cùng trò chuyện với chủ ghe, rồi thưởng thức trái cây, ngắm chợ nổi.
Theo nhiều thương hồ tại đây, chợ nổi vẫn còn, nhưng đó là “một chợ nổi khác” với các dịch vụ du lịch nhiều hơn.