29 mẩu chuyện trong cuốn sách được ông Thông kể lại chuyện hoạt động kinh doanh, “nóng” nhất là chuyện giá cà phê 50 năm chỉ xảy ra một lần. Chuyện về giá cà phê thu hút nhiều quan tâm, đặc việt từ phía doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt.
Giá cà phê tăng 250-350%
Theo ông Thông, nếu như năm 2023 ngành cà phê đã rất khốc liệt, năm 2024 giá cà phê tăng cao đi liền với những căng thẳng kéo dài.
Giá cà phê năm 2024 tăng liền mạch 6 tháng đầu năm, từ 58.000 đồng/kg lến 136.000 đồng/kg đã đẩy việc kinh doanh cà phê khó khăn. Ông Thông kể người hưởng lợi là nông dân và thương lái mua được hàng trong kho chưa bán.
“Các công ty mua hàng chưa được giao, các nhà máy đã bán cà phê Việt Nam giờ cần mua cà phê để sản xuất, xuất khẩu cũng như các nhà rang xay bán cho khách cuối cùng lại khó khăn hơn bao giờ hết”, ông Thông nói.
Trước đây giá cà phê dao động 1.200 – 1.500 USD/tấn, thấp nhất là 400 USD/tấn và cao nhất là 2.600 USD/tấn.
Hiện nay giá cà phê khoảng 3.500 – 5.000 USD/tấn, tăng 250 – 350% đầu vào.
Nhiều nhà máy cà phê rang xay và hòa tan phá sản
Giá cà phê đầu vào tăng, ông Thông kể kéo theo sau là nhiều chuyện buồn từ các nhà máy rang xay và hòa tan trên thế giới.
Ông Thông phân tích: “Tức là các nhà máy rang xay và hòa tan trả cho đầu vào tăng lên 250-350%, rất khó xoay xở. Có lẽ 30-35% nhà máy rang xay nhỏ và vừa trên toàn thế giới sẽ phá sản, và con số có thể lên đến 60%.
Khi chi phí tăng 250-350% chưa tính các nguyên vật liệu khác cũng tăng giá như bao bì, khí đốt nhiên liệu thì chỉ có cách phá sản”.
Giá cà phê ở Mỹ được “vua” tiêu dẫn lại, bình thường 7-8 USD/ly (khoảng 200.000 đồng); giá cà phê tăng đẩy giá ly cà phê lên 15-20 USD (khoảng 380.000 – 500.000 đồng).
“Khi chúng tôi lên cao nguyên, một bạn hàng đã phá sản, mất gần hết tiền, họ nói với chúng tôi: 45 nhà mua hàng của họ trên thế giới thì có 42 nhà gần như phá sản, hay phá sản”, ông Thông thông tin.
Từ câu chuyện lịch sử của cà phê, ông Thông gửi gắm về giải pháp “ngồi lại với nhau” tìm giải pháp, giải quyết khó khăn.
Nói về “lịch sử” giá cà phê, ông Nguyễn Nam Hải, chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, thừa nhận đúng 50 năm mới có một lần với giá cà phê arabica (cao nhất 5.600 USD/tấn), và cao nhất từ trước đến nay với giá cà phê robusta (5.200 USD/tấn).
“Giá cà phê 2 năm qua bất ngờ, không ai đoán được. Ngay cả giá cà phê trong nước vào thu hoạch cũng trên dưới 120.000 đồng/kg”, ông Hải nhìn nhận.