Viện Kiểm sát giữ quan điểm truy tố
Đây là một trong bốn vụ án được Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo.
Trước đó vào tháng 5.2019, vụ án đã được tiến hành xét xử sơ thẩm tại Bà Rịa – Vũng Tàu và tuyên phạt bị cáo Trần Đức Minh (nguyên giám đốc PVCoating) 16 năm tù; bị cáo Phạm Ngọc Minh (nguyên phó giám đốc) và Nguyễn Thị Hà Nhung (nguyên kế toán trưởng – trưởng phòng tài chính kế toán) 11 năm tù, phạt bị cáo Bùi Nhật Vinh (nguyên trưởng phòng kinh tế – kỹ thuật) 10 năm tù về tội “tham ô tài sản”.
Còn bị cáo Nguyễn Công Chương (nguyên phó trưởng phòng tài chính kế toán), Kim Văn Anh (nguyên giám đốc nhà máy), Nguyễn Phước Toàn (nguyên phó giám đốc nhà máy) có mức án từ 2 đến 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội “cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Sau đó, do kháng cáo từ các bị cáo, Tòa án Nhân dân cấp Cao tại TP.HCM đã xem xét, có quyết định hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại vào tháng 3.2020, do nhận định trong bản án sơ thẩm chưa vững chắc, còn nhiều thiếu sót…
Phiên tòa xét xử sơ thẩm lần 2 đã diễn ra từ ngày 22.11, đại diện Viện kiểm sát vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố đối với các bị cáo, giữ nguyên tội danh truy tố so với phiên tòa sơ thẩm trước đó.
Theo cáo trạng mới, từ tháng 4.2014 đến 3.2015, PVCoating thực hiện bọc ống cho dự án NCS2-GĐ1 giá trị hơn 1.000 tỉ đồng theo hợp đồng với Ban Quản lý dự án khí Đông Nam Bộ. Quá trình thực hiện dự án, do áp dụng kỹ thuật cảm biến nhận diện mối hàn nên dư nhiều vật tư, đặc biệt là hạt nhựa.
Lúc này, Trần Đức Minh với chức vụ là giám đốc đã chỉ đạo cấp dưới, gồm: Phạm Ngọc Minh (Phó giám đốc), Nguyễn Thị Hà Nhung (Kế toán trưởng), Bùi Nhật Vinh (Trưởng phòng Kinh tế – Kỹ thuật) sửa chữa, điều chỉnh chứng từ, sổ sách kế toán nâng khối lượng vật tư xuất kho sử dụng cho dự án cao hơn thực tế sản xuất; chuyển vật tư ra ngoài kho công ty.
Đồng thời, các bị cáo trên đã chỉ đạo Kim Văn Anh (giám đốc nhà máy); Nguyễn Phước Toàn (phó giám đốc nhà máy); Nguyễn Công Chương (phó phòng kế toán) cùng một số người khác thực hiện giả mạo các đề nghị xuất kho vật tư, thiết bị và phiếu xuất kho nâng khối lượng vật tư, thiết bị cao hơn thực tế dùng cho sản xuất; đưa số liệu vật tư tồn kho của dự án ra ngoài hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán của PVCoating.
Tại phiên tòa, bị cáo Đức Minh cho rằng do không có đơn giá định mức chuẩn nên công ty đã thuê Viện Kinh tế Kỹ thuật của Bộ Xây dựng để xây dựng đơn giá định mức, lập dự toán cho dự án. Trong quá trình thi công kỹ sư của PVCoating đã thử nghiệm cải tiến kỹ thuật qua đó tiết kiệm được vật tư.
Việc chỉ đạo chỉnh sửa hồ sơ nhằm mục đích hợp thức hóa cho hợp đồng đã ký kết trước đó, do số lượng vật tư sản xuất thấp hơn so với dự toán trước đó. Đồng thời, lúc này lô hàng về cảng nhiều, kho công ty không đủ chứa nên bị cáo đã chỉ đạo cấp dưới đưa hàng đi gửi…
Đổi tội danh, trả tự do tại tòa
Tại phiên tòa, căn cứ theo hành vi của các bị cáo, các tài liệu hồ sơ vụ án và quá trình hỏi đáp, tranh luận tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định hành vi của 4 bị cáo Đức Minh, Ngọc Minh, Hà Nhung, Nhật Vinh chưa đủ yếu tố cấu thành tội Tham ô tài sản.
Tuy nhiên, hành vi của các bị cáo đủ yếu tố cấu thành của tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo Điều 356 Bộ luật Hình sự.
Các bị cáo còn lại đã tiếp nhận ý kiến chỉ đạo từ cấp trên, biết rõ việc chỉnh, sửa số liệu kế toán là không đúng quy định nhưng vẫn thực hiện giúp cho bị cáo Đức Minh. Nên hành vi đủ yếu tố của tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ với vai trò là người giúp sức.
Quá trình điều tra, truy tố cũng chưa làm rõ được thiệt hại đã xảy ra nên không dùng tình tiết này làm tình tiết định khung. Nhưng do các bị cáo có sự thống nhất, các bộ phận của công ty có sự gắn kết, liên thông với nhau mới thực hiện trót lọt hành vi phạm tội. Vì vậy hành vi phạm tội của các bị cáo là có tổ chức, nên được dùng tình tiết này để định khung; và không áp dụng tình tiết này là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Vì vậy, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Trần Đức Minh 6 năm 10 ngày tù bằng thời gian tạm giam và trả tự do ngay tại tòa; tuyên phạt bị cáo Phạm Ngọc Minh mức án 3 năm 2 ngày tù được khấu trừ bằng thời hạn tạm giam; Bùi Nhật Vinh 23 tháng 1 ngày tù bằng thời hạn tạm giam.
Còn bị cáo Nguyễn Thị Hà Nhung bị tuyên phạt ba năm tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm; tuyên phạt bị cáo Nguyễn Công Chương 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 4 năm; bị cáo Nguyễn Phước Toàn Toàn 1 năm sáu tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 3 năm; bị cáo Kim Văn Anh một năm tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 2 năm.