New York Times đưa tin, ngày 18.6, chính phủ liên bang Mỹ công bố một báo cáo, trong đó lần đầu tiên thừa nhận những tác hại mà các con đập ở khu vực Tây Bắc Mỹ ven biển Thái Bình Dương (Pacific Northwest) đã và tiếp tục gây tác hại cho các bộ lạc người Mỹ bản địa.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden cho biết trong một tuyên bố: Báo cáo do Bộ Nội vụ công bố ngày 19.6 nêu chi tiết “những thiệt hại và bất công mà các con đập liên bang trên sông Columbia đã và đang tiếp tục gây ra cho các bộ lạc người Mỹ bản địa”.
Chính phủ cũng đang thành lập một lực lượng đặc trách để khôi phục cá hồi hoang dã và các loài cá bản địa khác ở lưu vực sông, đồng thời mở rộng sản xuất năng lượng sạch ở các bộ lạc.
Các đập thủy điện lớn được xây dựng khắp lưu vực vào đầu thế kỷ 20, và theo báo cáo, đã làm ngập lụt hàng nghìn mẫu đất, các địa điểm linh thiêng và nơi chôn cất tổ tiên. Chúng cũng biến đổi hệ sinh thái, bao gồm cả chặn cá di cư. Kết quả là nhiều cộng đồng bộ lạc không thể đánh bắt cá, làm thay đổi chế độ ăn uống truyền thống và tập quán văn hóa.
Shannon F. Wheeler, Chủ tịch Bộ lạc Nez Perce, cho biết: “Những cam kết lâu đời của chúng tôi đối với chính vùng đất và với những cư dân ở đây trước chúng tôi, đã không thực hiện được. Trước đây, phần lớn chế độ ăn của bộ lạc là cá hồi, nhưng chế độ ăn đó đã giảm đáng kể”.
Ông Wheeler mô tả báo cáo và lực lượng đặc trách là một bước nhằm tái khẳng định mối quan hệ đối tác giữa bộ lạc và chính phủ liên bang.
Lực lượng này hồi tháng 12 năm ngoái đã cam kết khôi phục quần thể cá hồi, mở rộng sản xuất năng lượng sạch và mang lại sự ổn định cho các cộng đồng phụ thuộc vào sông về nông nghiệp, năng lượng, giải trí và giao thông.
Cùng với lãnh đạo của bốn bộ lạc lưu vực sông Columbia và thống đốc bang Oregon và Washington, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã chính thức công bố kế hoạch trị giá 1 tỉ USD vào tháng 2.
Báo cáo thừa nhận rằng các đập và hồ chứa liên bang ở lưu vực sông Columbia – trải dài gần 420.000 km trên khắp bảy tiểu bang – đã ảnh hưởng đến tất cả các bộ lạc địa phương, nhưng tập trung vào hậu quả của 11 con đập đối với các bộ lạc mà báo cáo mô tả là “bị ảnh hưởng ngay lập tức”.
Brenda Mallory, Chủ tịch Hội đồng Chất lượng Môi trường của Nhà Trắng, cho biết lực lượng đặc trách sẽ nỗ lực phát triển năng lượng sạch, đáng tin cậy và giá cả phải chăng cho khu vực, đồng thời giải quyết những “tác hại nghiêm trọng” do chính phủ liên bang gây ra cho cộng đồng người Mỹ bản địa địa phương.
“Tổng thống Joe Biden nhận ra rằng để đối đầu với sự bất công, chúng ta phải trung thực về lịch sử – ngay cả khi làm điều đó là khó khăn” – bà nói và mô tả báo cáo là một bước hướng tới vượt qua quá khứ.
