Đề xuất xây sân bay Măng Đen tại huyện Kon Plông, Kon Tum đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
Tuổi Trẻ Online trao đổi với PGS.TS Nguyễn Thiện Tống – chủ nhiệm ngành kỹ thuật hàng không, Trường đại học Văn Lang – quanh vấn đề này.
Quy hoạch bỏ quên sân bay nhỏ
PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng không chỉ quy hoạch sân bay Măng Đen, vấn đề lớn hơn là việc quy hoạch mạng lưới cảng hàng không cả nước hiện nay. Tư duy quy hoạch có vẻ là địa phương nào cũng muốn có sân bay mà không xem xét kỹ lưỡng hiệu quả khai thác, đua nhau làm sân bay.
Đáng chú ý, quy hoạch mạng lưới sân bay chỉ tập trung vào sân bay quy mô lớn, khai thác tàu bay lớn mà bỏ quên sân bay nhỏ, tàu bay nhỏ.
Điều này dẫn tới việc ngoài một số sân bay gần đô thị lớn đang khai thác hiệu quả thì sân bay nhiều tỉnh có hiệu quả khai thác rất thấp, lượng khách đi – đến không nhiều, Nhà nước phải bù lỗ.
Từ đó chuyên gia này đề xuất tập trung đầu tư mạng lưới sân bay nhỏ, khai thác tàu bay nhỏ để làm vệ tinh xung quanh các sân bay lớn.
Ông Nguyễn Thiện Tống cho rằng trước khi đưa vào quy hoạch, Cục Hàng không và Bộ Giao thông vận tải cần giải thích cơ sở gì để quy hoạch một sân bay mới.
Quy hoạch sân bay phải gắn với nhu cầu về đường bay, xây sân bay thì dễ nhưng giữ được đường bay mới khó. Phải xem xét, tính toán rất kỹ lưỡng trên cơ sở nhu cầu và sản lượng, quy mô dân số.
Làm sân bay trung chuyển cho sân bay lớn
Theo PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, hướng đi khả thi hiện nay là xây dựng mạng lưới sân bay nhỏ làm vệ tinh cho các sân bay lớn trong vùng.
Ví dụ, khu vực Tây Nguyên đã có sân bay lớn là Buôn Ma Thuột, Liên Khương, Pleiku. Trong trường hợp du khách muốn đến Măng Đen có thể bay từ Hà Nội hoặc TP.HCM và các đường bay khác lên những sân bay này. Từ đây chuyển sang bay chặng ngắn trên máy bay nhỏ chuyên phục vụ du lịch tới Măng Đen.
Việc khai thác máy bay nhỏ, trần bay thấp không chỉ là phương tiện vận tải mà còn là một dịch vụ du lịch, ngắm cảnh trên không. Nhờ đó, quy mô đầu tư sân bay Măng Đen không cần phải quá lớn, giảm diện tích và vốn đầu tư đáng kể, khả năng khai thác hiệu quả hơn.
Ngoài ra, loại hình máy bay nhỏ khai thác linh hoạt rất phù hợp cho nhu cầu công vụ, khám chữa bệnh.
PGS.TS Nguyễn Thiện Tống tính toán với phương án này, sân bay Măng Đen chỉ cần khoảng 100ha đất thay vì 350ha, vốn đầu tư chỉ còn 1/3 so với phương án hiện đang đề xuất.
Quan trọng hơn, phương án này có thể áp dụng hiệu quả cho các vùng miền khác trên cả nước. Cụ thể, khu vực miền Bắc có thể tập trung xây dựng sân bay Nội Bài là sân bay chính, phát triển các sân bay nhỏ khai thác tàu bay nhỏ tại khu vực vùng núi Đông Bắc, Tây Bắc để trung chuyển tới Nội Bài.
Tại miền Trung, phát triển mạng lưới sân bay trung chuyển cho sân bay Đà Nẵng, sân bay Cam Ranh. Còn với miền Nam, phát triển mạng lưới sân bay vệ tinh quanh sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Cần Thơ.
Việc này nếu thực hiện được sẽ tối ưu hiệu quả hoạt động vận tải hàng không, tránh cuộc “chạy đua” mỗi tỉnh một sân bay không cần thiết như hiện nay.