Na Uy hiện cung cấp 30% tổng lượng khí đốt tiêu thụ của EU. Trước chiến sự Ukraina, Gazprom cung cấp khoảng 35% tổng lượng khí đốt châu Âu.
Trong số hơn 100 tỉ mét khối khí đốt Na Uy xuất khẩu sang châu Âu năm 2023 – đủ để cung cấp năng lượng cho Đức tới năm 2026, khoảng 2/3 do Equinor tiếp thị và bán.
Bloomberg nhận định, chừng nào EU còn tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch thì hydrocarbon của Na Uy vẫn cần thiết trong duy trì hoạt động ở châu Âu.
Tầm nhìn của Equinor “đã thay đổi đáng kể khi dòng khí đốt từ Nga giảm”, Irene Rummelhoff, người đứng đầu bộ phận trung nguồn, tiếp thị và chế biến của công ty cho biết.
Vị thế mới của ông lớn khí đốt Na Uy đã đặt ra câu hỏi về việc liệu các nhà lãnh đạo châu Âu có đang một lần nữa khiến các quốc gia trong châu lục này gặp rủi ro khi phụ thuộc quá nhiều vào một nhà cung cấp duy nhất hay không, Bloomberg lưu ý.
Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck đã có chuyến thăm Oslo vào đầu tháng 1.2023. Hai tháng sau đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tới mỏ khí đốt Troll của Na Uy, nơi cung cấp 10% nguồn khí đốt cho châu Âu. Ông trùm năng lượng EU Kadri Simson cũng thăm Na Uy 2 lần trong 2 năm qua.
Cuối tháng 4 năm nay, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cảm ơn Na Uy đã giúp Đức độc lập với khí đốt Nga “chỉ trong vòng vài tháng”. Thủ tướng Scholz cũng ca ngợi Na Uy là “đối tác hoàn hảo” để đảm bảo nguồn cung cấp cho Đức và châu Âu.
Vai trò mới là nhà cung cấp khí đốt cho châu Âu mang lại cho Na Uy lợi nhuận rất cao: Xuất khẩu khí đốt đạt mức cao kỷ lục 1.400 tỉ kroner (130 tỉ USD) vào năm 2022.
Việc các nhà giao dịch tập trung vào mua khí đốt từ Equinor kéo theo một loạt vấn đề khác. Vai trò ngày càng tăng của Equinor ở châu Âu nổi bật vào mùa hè năm ngoái, khi công ty thông báo việc bảo trì tại một số cơ sở khí đốt lớn nhất của công ty sẽ được gia hạn. Chỉ trong vòng vài phút, giá khí đốt tăng vọt gần 20%.
Việc ngừng hoạt động ngoài kế hoạch từng làm giảm nghiêm trọng hoạt động xuất khẩu của Na Uy trong vài tuần và khiến các đơn vị giao dịch khí đốt trên khắp châu Âu cân nhắc về “hiệu ứng bảo trì Equinor”.
Khi giá khí đốt ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào tình trạng của doanh nghiệp, các nhà giao dịch bắt đầu chú ý hơn đến các thông báo hàng ngày do một công ty Na Uy khác – Gassco AS – đưa ra về những thay đổi trong lịch trình bảo trì khắp Na Uy.
Thị trường khí đốt châu Âu cảnh giác hơn về các đợt ngừng hoạt động bất ngờ của các công ty khí đốt.
Trước năm 2022, Gazprom của Nga hầu như vẫn là nhà cung cấp đáng tin cậy và là lý do chính khiến giá khí đốt ổn định trong thập kỷ qua, Bloomberg lưu ý.
Tuy nhiên, khi gián đoạn bất ngờ xảy ra thường xuyên hơn, giá khí đốt đã tăng vọt, dẫn tới khủng hoảng năng lượng.
Dự báo, nguồn cung khí đốt từ Na Uy có thể đạt kỷ lục mới trong năm nay. Equinor cũng đang nỗ lực tăng công suất, tổ chức tốt hơn việc bảo trì.
Với làn sóng LNG mới từ Mỹ và Qatar xuất hiện trong vài năm tới, “tầm quan trọng của khí đốt của Equinor và Na Uy với châu Âu cuối cùng sẽ giảm sút” – Christopher Kuplent, người đứng đầu về nghiên cứu năng lượng châu Âu của Bank of America, chỉ ra.
Thêm vào đó, Irene Rummelhoff của Equinor cho biết, lượng LNG được nhập khẩu vào châu Âu trong thời gian gần đây cũng đã giúp “bình thường hóa thị trường”.
