Theo thống kê của tờ South China Morning Post, việc bắt giữ 36 quan chức cao cấp – ít nhất là cấp thứ trưởng – so với 22 đối tượng bị điều tra tham nhũng cùng thời điểm năm ngoái – là con số cao nhất trong nửa năm tính đến nay.
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương (CCDI) – cơ quan chống tham nhũng hàng đầu của Trung Quốc – đã công bố 45 cuộc điều tra nhằm vào các quan chức cao cấp vào năm ngoái. Hai cuộc điều tra khác được bổ sung sau thông báo vào tháng 6 năm nay rằng, các cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc và Ngụy Phượng Hòa bị điều tra vào năm 2023.
Tất cả những “hổ lớn” (quan chức cao cấp bị điều tra trong chiến dịch “đả hổ diệt ruồi”) đều thuộc về nhóm “cán bộ quản lý tập trung”, nghĩa là họ có cấp bậc từ thứ trưởng trở lên. Một số ít giữ cấp bậc thấp hơn một chút nhưng lại chiếm những vị trí chủ chốt trong các lĩnh vực quan trọng.
8 trong số 36 đối tượng bị bắt giữ trong nửa đầu năm nay giữ các chức vụ trong các cơ quan Đảng Cộng sản và Nhà nước Trung Quốc, trong khi 20 đối tượng khác là quan chức chính quyền địa phương hoặc các cơ quan đảng.
Vụ án lớn nhất liên quan đến cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Tang Renjian; cựu Bộ trưởng Tư pháp Tang Yijun; cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Thể thao Gou Zhongwen; nguyên Phó Ban Tuyên giáo Zhang Jiancun; và cựu Giám đốc Cơ quan Khảo sát Địa chất Trung Quốc Zhong Ziran.
Những đối tượng bị “ngã ngựa” nổi bật nhất trong số 20 quan chức khu vực là cựu Bí thư Tây Tạng Wu Yingjie; Phó Tỉnh trưởng Cam Túc Yang Zixing; Phó Tỉnh trưởng Vân Nam Li Shisong.
Li Shisong là thành viên dự khuyết đầu tiên của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc nhiệm kỳ hiện tại (từ năm 2022) bị vướng vào một cuộc điều tra tham nhũng. CCDI tuyên bố bắt giữ ông Li vào ngày 25.6.2024, chỉ ba tuần trước khi Ban Chấp hành Trung ương họp phiên toàn thể lần thứ ba vào ngày 15.7.
Phiên họp toàn thể có thể sẽ thông qua quyết định chính thức khai trừ ba ủy viên Trung ương đang bị điều tra, gồm cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc, cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Tang Renjian và cựu Chỉ huy Lực lượng tên lửa Li Yuchao.
Bên cạnh đó, những tên tuổi lớn khác bị CCDI xử lý trong 6 tháng đầu năm 2024 bao gồm hai quan chức an ninh nổi tiếng. Liu Yuejin – cựu ủy viên cấp thứ trưởng thuộc Ủy ban Kiểm soát Ma túy Quốc gia Trung Quốc – bị bắt vào tháng 3. Liu Zhiqiang, cựu Thứ trưởng Bộ Tư pháp, bị “sờ gáy” vào tháng 4.
Vụ bắt giữ Liu Yuejin đặc biệt gây sốc vì ông được biết đến là một trong những sĩ quan chống ma túy giỏi nhất Trung Quốc, từng giải quyết nhiều vụ án cấp cao trước khi đứng đầu Ủy ban Kiểm soát Ma túy Quốc gia Trung Quốc vào tháng 5.2015.
Ông trở thành người đứng đầu cơ quan chống khủng bố đầu tiên của đất nước vào tháng 12.2015, sau một loạt vụ tấn công trên khắp Trung Quốc.
Một nhà khoa học chính trị từ Đại học Nhân dân Bắc Kinh nhận xét, những cuộc điều tra này cho thấy những thành tích trong quá khứ, chuyên môn xuất sắc hoặc các mối quan hệ chính trị không còn là con bài thương lượng với cơ quan phòng chống tham nhũng nữa.
“Liu Yuejin là một cảnh sát chống ma túy nổi tiếng. Gou Zhongwen được ca ngợi là người đứng sau thành công của Thế vận hội mùa đông Trung Quốc. Nhưng cơ quan chống tham nhũng không để họ thoát tội chỉ vì những vinh quang trong quá khứ” – nhà khoa học chính trị giấu tên nói.
Theo ông, trong chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” của Trung Quốc, các nhà điều tra không quan tâm đến những đóng góp trong quá khứ của các quan chức. Ở cấp bộ cũng không có đặc quyền miễn trừ.
